Safra Kanalı Kanseri Riskini Arttıran 7 Faktör
Safra yolu kanseri olarak da bilinen ‘kolanjiyokarsinom’ her yaşta ortaya çıkabilse de çoğunlukla 50 yaş üstü erkek ve kadınlarda görülüyor. nadir görülen kanser türü.
Tedavi süreci başlamadan önce hastaların karaciğer cerrahisinde deneyimli genel cerrahi, gastroenteroloji, radyoloji ve onkoloji doktorlarından oluşan multidisipliner yaklaşımla hareket eden bir kurul tarafından değerlendirilmesi tedavinin başarısını artırmaktadır. Doç. Memorial Kayseri Hastanesi Genel Cerrahi Bölümünden Prof. Dr. Türkmen Bahadır Arıkan safra yolu kanseri ve tedavisi hakkında bilgiler verdi.
Tedavi türüne göre değişir
Safra kanalları, karaciğerin ürettiği safrayı duodenuma taşıyan kanallardır. Safra, yağları mekanik olarak parçalayarak yiyecekleri sindirmemize yardımcı olur. Safra yolu kanseri, kanserin safra kanallarının hangi kısmında oluştuğuna bağlı olarak farklı tiplere ayrılır. Tedavi tipine göre değişir.
Karaciğerdeki safra kanalı kanseri (intrahepatik kolanjiyokarsinom): Karaciğerdeki küçük safra kanallarında meydana gelir ve bazen bir tür karaciğer kanseri olarak sınıflandırılır.
Ana safra kanalının birleşim yerindeki safra yolu kanseri (hiler kolanjiyokarsinom), karaciğerin hemen dışındaki safra kanallarında meydana gelir. Bu tipe perihiler kolanjiokarsinom da denir.
Pankreas içinde, pankreasa yakın safra yolu tümörü (distal kolanjiyokarsinom): Safra kanalının duodenuma en yakın kısmında meydana gelir. Bu tipe ekstrahepatik kolanjiokarsinom da denir. Bu tipin tedavisi pankreas kompresyon kanseri gibi tedavi edilir.
Safra yolu kanserinin sıklıkla ileri evrede teşhis edilmesi tedavide başarıyı zorlaştırmaktadır.
Sarılık ile kendini gösterir
Küçük safra kanallarından kaynaklanan tümörler (periferik kolanjiokarsinomlar) karaciğerde kitle olarak ortaya çıkarken, ana safra kanallarından kaynaklanan tümörlerde sarılık belirgindir.
- Derinin ve göz beyazlarının sararması (sarılık)
- Ciltte şiddetli kaşıntı
- Koyu idrar
- Zayıflık
- Kaburgaların hemen altında sağ tarafta karın ağrısı
- Diyet yapmadan kilo verin
- Ateş
- Dışkı rengi beyaz macun gibi
Devam eden yorgunluk, kilo kaybı, karın ağrısı, sarılık veya diğer belirtileriniz varsa vakit kaybetmeden uzman bir hekime başvurmalısınız.
Kanser riskini artıran 7 faktöre dikkat!
Safra kesesi kanseri riskini artırabilecek faktörler şu şekilde sıralanabilir:
- Primer sklerozan kolanjit adı verilen safra yolu hastalığına dikkat edilmelidir.
- Kronik karaciğer hastalığı riski artırır.
- Safra kanallarının genişlemesine ve işlevsizleşmesine neden olan koledok kistleriyle doğan bireylerde kolanjiyokarsinom riski yüksektir.
- Güneydoğu Asya’da kolanjiyokarsinom, çiğ veya az pişmiş balık tüketiminden kaynaklanabilecek karaciğer paraziti enfeksiyonuyla ilişkili olabilir.
- Kolanjiokarsinom en sık 50 yaş üstü yetişkinlerde görülür.
- Sigara içmek kolanjiyokarsinom riskinin artmasıyla bağlantılıdır.
- Tip 1 veya 2 diyabetli bireylerde kolanjiyokarsinom riskinde artış olabilir.
Safra yolu kanseri riskinizi azaltmak için sigarayı bırakmalısınız. Sigara içmek kolanjiokarsinom riskinin artmasıyla ilişkilidir. Karaciğer yetmezliği (siroz) riskinizi azaltmak için alkol durdurulmalı ve karaciğer yağlanmasını önlemek için kilo kontrolü sağlanmalıdır.
Erken teşhis çok önemli
Safra yolu kanseri şüphesi olan hastalar bir karaciğer cerrahına başvurmalıdır. Erken tanı ve tedavi safra yolu kanserini tedavi etmenin anahtarıdır. Safra yolu kanseri tedavisi genellikle karaciğerin tümörlü kısmının çıkarılmasını içerdiğinden, safra yolu kanseri tedavisi karaciğer cerrahının uzmanlığı dahilindedir. Safra kanalı kanseri; Kan tahlili, görüntüleme ve bazen de karaciğer biyopsisi kombinasyonu kullanılarak teşhis konulmalı ve bir tedavi planı formüle edilmelidir. Tümörün boyutu, yerleşimi, ana damar yapılarına yakınlığı, safra kanalının tıkanması, karaciğer fonksiyonu ve diğer organlara yayılımın varlığı etkinin seyrini belirler. Safra yolu kanserinin altın standart tedavisi mümkünse cerrahi rezeksiyondur. Karaciğer/safra kanalı rezeksiyonu safra kanalı kanserini tedavi etmenin tek umududur. Bugüne kadar bile sistemik kemoterapinin safra kanalı kanserine karşı zayıf yanıtı vardır. Bazen cerrahi karaciğer rezeksiyonu öncesinde sarılığı gidermek için safra kanallarına kateter yerleştirilmesi gerekebilir. Bu işlem gastroenterolog ya da girişimsel radyolog tarafından sağlanabilmektedir. Tümörlü kısmın çıkarılmasından sonra kalan karaciğer hacmi yeterli olmayabilir; Bu durumda ameliyattan önce kalan karaciğerin büyütülmesi için karaciğer içindeki damarın tıkanması (portal ven embolizasyonu) işlemi gerekebilir. Deneyimli bir karaciğer cerrahı, özellikle karaciğer hacminin %70’ine kadar karaciğer rezeksiyonu gerektiren hastalarda postoperatif karaciğer yetmezliğini önlemek için doğru bir tedavi planı geliştirir. Bu operasyon sırasında bölgesel lenf düğümleri de çıkarılır. Birçok hastada optimal uzun vadeli genel sağkalımı sağlamak için ameliyat sonrası kemoterapiye ihtiyaç duyulur. Safra yolu kanseri, tam cerrahi rezeksiyon ve postoperatif kemoterapi kombinasyonu ile tedavi edilebilir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı